Signaleringskaartje dementie

Dementie is soms lastig te herkennen. Uit onzekerheid geven veel mensen met beginnende dementie niet toe aan hun vergeetachtigheid en veranderingen in hun emoties en gedrag. Op het signaleringskaartje dementie hebben we alle vroege signalen van dementie voor je op een rij gezet. Het kaartje biedt houvast als je twijfelt of jouw cliënt (beginnende) dementie heeft. Ook kan het kaartje helpen om de ziekte te bespreken met je cliënt en de mantelzorger.

Wat is het signaleringskaartje dementie?

Het signaleringskaartje dementie is een kaart op A6-formaat. Hierop staan alle vroege signalen van dementie. Je kunt het kaartje gratis downloaden als pdf.

Hoe gebruik je het signaleringskaartje?

Het kaartje met vroege signalen van dementie gebruik je als geheugensteuntje voor jezelf, om te controleren of er sprake is van dementie bij je cliënt. Ook kun je het kaartje uitdelen aan je cliënt, de mantelzorger of familie. Dat maakt het soms makkelijker om het onderwerp met hen te bespreken.

Als jouw cliënt 2 of meer symptomen vertoont die op het kaartje staan, kan dit betekenen dat hij of zij een vorm van dementie heeft, zoals Alzheimer. Overleg in dit geval met je team of met de huisarts. Trek geen overhaaste conclusies, want koorts kan bijvoorbeeld vergelijkbare symptomen veroorzaken.

Waarom bieden we het signaleringskaartje aan?

De Academische Werkplaats Dementie heeft het signaleringskaartje ontwikkeld om zorgverleners te trainen in het herkennen van dementie. Een vroege diagnose is belangrijk, want het vergroot de kans dat je cliënt ermee leert omgaan. Soms kunnen medicijnen het ziekteproces nog vertragen en jij kunt passende zorg en begeleiding bieden. De diagnose dementie is voor veel mensen een grote emotionele belasting. Als je er open over praat met je cliënt en de mantelzorger, verminder je hun angst en onzekerheid.

Meer lezen over vroege signalering van dementie

De Academische Werkplaats Dementie heeft een handleiding ‘Vroegsignalering van dementie’ ontwikkeld. De handleiding bevat 2 workshops over het herkennen van vroege signalen van dementie en hoe je hierover kunt communiceren met cliënten, mantelzorgers en collega’s.
Lees het artikel ‘Vroegsignalering helpt cliënt en mantelzorger’ (Veenstra, 2010).
Een ander instrument om te signaleren of mensen dementie hebben is Easycare. Met Easycare breng je de gezondheidssituatie van kwetsbare ouderen in kaart op een gestandaardiseerde manier.

Meer tools over dementie

Bekijk de tool LESA Dementie. De LESA geeft aanbevelingen voor de samenwerking van huisartsen en wijkverpleegkundigen bij de diagnostiek en begeleiding van patiënten met dementie en hun naasten.
Bekijk de tool Communiceren met mensen met dementie: 10 tips
Bekijk de tool Omgaan met probleemgedrag bij dementie: de ABCs-methode

Downloads

Overzicht vroege signalen van dementie

Hieronder vind je alle vroege signalen van dementie op een rij. Deze symptomen staan ook op het signaleringskaartje.

Geheugen

Je cliënt heeft moeite met leren;

onthoudt geen nieuwe informatie;

vergeet afspraken;

vergeet recente gesprekken en gebeurtenissen;

is vaak dingen kwijt;

valt in herhaling.

Taal

Je cliënt vertoont woordvindstoornissen;

kan moeilijk op namen komen;

heeft moeite zich uit te drukken en een gesprek te volgen;

heeft een kleinere woordenschat;

vergist zich in de uitspraak van woorden.

Ruimtelijk inzicht

Je cliënt heeft moeite de weg te vinden;

heeft problemen met autorijden;

is gedesoriënteerd in een nieuwe omgeving.

Complexe handelingen

Je cliënt heeft moeite met ingewikkelde taken, zoals een verjaardagsvisite organiseren en financiën afhandelen;

heeft moeite met handelen in nieuwe situaties;

lijdt aan overzichtsverlies;

vertoont apraxie (onhandigheid bij het uitvoeren van praktische handelingen).