Tools voor samenwerking met familie en mantelzorgers
Wat goed dat jij het ook belangrijk vindt om samen te werken met familieleden, mantelzorgers en andere betrokkenen. Mantelzorgers zijn expert op het gebied van verzorging van je cliënt.
Dat helpt jou om inzicht te krijgen in de zorg die iemand nodig heeft en mogelijkheden tot ondersteuning. Daarnaast is het voor de cliënt ook fijn om vertrouwde mensen om zich heen te hebben. En voor informele zorgverleners is het prettig om betrokken te blijven bij de cliënt. En zo zorg je dus samen voor goede zorg!
In deze video’s van de VU en EZinenZorg wordt kort uitgelegd waarom samenwerking belangrijk is en worden al belangrijke tips gegeven. Op deze pagina vind je een overzicht van tools die je kunnen helpen om samenwerking met informele zorgverleners te verbeteren, geordend in de volgende onderwerpen:
- Rollen van mantelzorgers
- In gesprek gaan met informele zorgverleners
- Netwerk van je cliënt versterken
- Ondersteunen van mantelzorgers
- Informele zorg op de kaart binnen jouw team of organisatie
Rollen van mantelzorgers
Om succesvol samen te werken met mantelzorgers, moet je oog hebben voor de 4 rollen die een mantelzorger heeft. Het SOFA-model beschrijft deze 4 rollen, namelijk samenwerken, ondersteunen, faciliteren en afstemmen:
- Op deze webpagina wordt het SOFA-model uitgebreid beschreven en kun je een video bekijken.
- Hier vind je 5 tips om het SOFA-model aan de slag te gaan.
In gesprek gaan met informele zorgverleners
Naast het erkennen van de rollen van een mantelzorger is het belangrijk dat je goed in gesprek gaat en blijft met mantelzorgers en dat je het netwerk van mantelzorgers kent:
- VKI tool! Met de complimentenslinger of -pot deel je complimenten van familie en mantelzorgers met elkaar.
- VKI tool! Met deze netwerkkaart breng je de relaties van een cliënt in kaart om het netwerk te versterken.
- VKI tool! Zorg met een verwachtingen-overleg dat verwachtingen van alle partijen duidelijk zijn en voorkom misverstanden.
- VKI tool! Organiseer mantelzorgbijeenkomsten om de samenwerking met hen te verbeteren.
- VKI tool! Neem een enquête af bij cliënten en mantelzorgers over de zorg en de sfeer op de afdeling.
- De COUP-methode beschrijft stappen in het samenwerken met mantelzorgers: contact leggen, ondersteunen, uitnodigen en participeren.
- De landkaart ‘Verder in Samenwerken’ brengt in kaart wat voor mantelzorgers belangrijk is in goede zorg om over in gesprek te gaan.
- Het werkblad ‘Samen Ontdekken’ geeft je handvatten om over in gesprek te gaan met de cliënt en mantelzorger.
- Met de ‘Mantelscan’ breng je het netwerk van een cliënt, de aard van de zorgvraag en belasting van de mantelzorger in kaart.
- Met de ‘Wie is wie?’-tool maak je een overzicht van wie welke ondersteuning bieden aan de cliënt. Dat netwerk kun je inzetten.
- Hier vind je een overzicht van gratis apps die je helpen om te communiceren met mantelzorgers.
- Met het ‘Ken je mij?’ spel kun je de zorg met mantelzorgers op een leuke manier evalueren. Let op: er zijn kosten aan verbonden.
Kijk ook eens bij het thema communicatie voor meer tips.
Netwerk van je cliënt versterken
Om informele zorgverleners meer te betrekken bij de zorg, kun je actie ondernemen om het sociale netwerk van jouw cliënt te versterken. Deze tools vormen een eerste stap:
- De handreiking ‘Informele netwerken versterken’ beschrijft hoe je als thuiszorgmedewerker het sociale netwerk van je cliënt versterkt.
- In ‘Aan de slag met sociale netwerken’ vind je een overzicht van 44 methoden om het netwerk van je cliënt optimaal in te zetten.
Ondersteunen van mantelzorgers
Ongeveer 9% van de mantelzorgers is ernstig belast, en bij langdurige zorg zelfs 25%. Om goed samen te werken met mantelzorgers is het daarom van belang om alert te zijn op signalen van overbelasting en om mantelzorgers te ondersteunen:
- Op ‘Mantelzorgondersteuning voor thuiszorgmedewerkers’ bevat instrumenten die je kunt gebruiken om mantelzorgers te ondersteunen.
- Met deze korte vragenlijsten (onderdeel van de Mantelscan) breng je de ervaren belasting van mantelzorgers in kaart.
- Deze infographic laat duidelijk zien wat voor vormen van overbelasting er zijn en wat werkt.
- In deze video zie je hoe het proces van beslissen tot en uiteindelijke opname in het verpleeghuis is voor alle betrokkenen.
- Met deze creatieve tool ga je aan de hand van tekeningen van het lichaam in gesprek met mantelzorgers over hoe zij de zorg beleven.
- Wat weet jij al over respijtzorg? Deze infographic laat verschillende vormen zien en legt uit met welke wetten je rekening moet houden.
- Deze factsheet legt uit hoe je mantelzorgers van mensen in de palliatieve fase kunt ondersteunen.
Helaas kan mantelzorg ook ontsporen; cliënten ontvangen dan geen adequate zorg van de mantelzorg. Dit gebeurt niet opzettelijk, maar ontstaat vaak door onkunde, onwetendheid en overbelasting. Deze tools wijzen je op signalen van ontspoorde mantelzorg en bieden je richtlijnen voor de acties die je kunt ondernemen:
- Hier vind je een beknopt kaartje met signalen van ontspoorde mantelzorg samen en een stappenplan met tips over wat je kunt doen.
- Deze factsheet legt uit wat ontspoorde mantelzorg is en hoe het veroorzaakt wordt. Zo kun je het ook voorkomen.
Daarnaast kun je mantelzorgers ook wijzen op websites die informatie en ondersteuning voor mantelzorgers bieden: MantelzorgNL, In voor mantelzorg, en Mantelzorgelijk.
Informele zorg op de kaart binnen jouw team of organisatie
In hoeverre staat samenwerking met informele zorg binnen jouw team en organisatie al op de kaart? Met deze tools kun je daarvoor zorgen.
- Met deze toolkit kun je met je thuiszorgcollega’s aan de slag met casussen en opdrachten om samen te leren over samenwerking.
- Met 12 punten zorg je dat de ‘Familie in de hoofdrol’ komt te staan in het verpleeghuis.
- Hang de ‘Posters: do’s en don’ts’ op binnen jouw organisatie om aandacht te vragen voor samenwerking met informele zorg.
Nog meer weten? Klik hier.
