Project familieparticipatie: wie doet er mee?
De komende tijd wordt de rol van familie en naasten nog belangrijker door de krapte op de arbeidsmarkt en de hoge werkdruk. Wat vinden zij belangrijk in de verzorging van hun dierbare en welke rol kunnen zij daar zelf in spelen? Welke emoties komen daarbij kijken en hoe ga je daar als verzorgende mee om? Dit willen graag onderzoeken, met de verzorgenden zelf. Er kunnen in totaal 15 intramurale teams meedoen aan dit onderzoek. Deze teams gaan aan de slag met actieonderzoek, met gesprekstrainingen en observaties van collega’s door collega’s. Als deelnemer leer je beter communiceren met familie door superleuke trainingen met acteurs. Ook is er is vacatie beschikbaar voor deelname.
Familieparticipatie heeft twee kanten: het is fijn als familie betrokken is bij het reilen en zeilen op de afdeling of in de zorg voor de bewoner/cliënt, maar soms kunnen we in onze zorg ook ‘last hebben’ van de familie, bijvoorbeeld als ze veel eisen stellen of verzorgenden onheus bejegenen. De vraag rijst of we de betrokkenheid van familie kunnen ombuigen naar iets beters: hoe kunnen we de informele zorg rondom de cliënt zo organiseren dat iedereen daar voordeel van heeft: familie, andere mantelzorgers, verzorgenden en natuurlijk de bewoner/cliënt?
Gesprekken met familieleden
Het gesprek aangaan met familie over hun betrokkenheid blijkt niet altijd gemakkelijk en leidt soms tot lastige situaties. In 2021 hebben we daarom onderzoek gedaan naar de samenwerking met familie. In gesprekstrainingen speelden twee trainingsacteurs casussen uit de praktijk uit, waarop gereflecteerd werd met de verzorgenden: wat zouden ze anders doen? Wat gebeurt er wanneer je een andere aanpak gebruikt? Waar komt het als moeilijk ervaren gedrag vandaan?
Uit het onderzoek bleek dat gesprekken met familie soms complex zijn. We kregen inzicht in de achterliggende oorzaken van deze complexiteit en wat verzorgenden hierin kunnen doen om het gesprek effectiever te laten zijn. Naast het trainen van een grotere groep verzorgenden willen we in dit vervolgproject ook graag de ‘andere kant’ meenemen: waar mogelijk betrekken we familie en cliënten in dit project. In een gesprek zijn er immers twee of drie actoren die allen een aandeel hebben.
Opbouw van het traject
Sommige casussen zijn erg precair (bijvoorbeeld situaties waarin verzorgenden zeer respectloos zijn behandeld), daarom hanteren we een behoedzame, stapsgewijze opbouw. Dit maakt dat we voor alle betrokkenen een veilige gesprekssituatie kunnen creëren, waarin ervaringen en behoeften vrijelijk en met respect gedeeld kunnen worden. Daarnaast kiezen we naast de bestaande, en effectief bewezen, trainingen nu expliciet ook voor meer participatieve onderzoeksmethodieken, zoals observeren, interviewen en reflecteren. Op die manier zal de kennis die opgedaan wordt in de trainingen beter beklijven.
Werkwijze
- Deelnemende teams volgen de gesprekstraining waarin ze op basis van eigen casuïstiek het gesprek met elkaar aangaan onder begeleiding van trainingsacteurs. Deze training worden geobserveerd door onderzoekers en duren een dagdeel.
- Aan 10 verzorgenden wordt gevraagd om minstens één keer een gesprek van een collega met familie te observeren. Ze maken hier een verslag van in een vooraf gekregen format.
- Onderzoekers hebben 10 informele gesprekken met cliënten en hun familie/mantelzorger(s) over de ervaringen die zij hebben in de gesprekken met zorgverleners.
- Trainingsacteurs van Ervarea verwerken samen met de onderzoekers van VKI de bevindingen in een nieuwe gesprekstraining voor familie en mantelzorgers. Deze training wordt op verschillende plekken in het werkgebied van VKI gegeven.
Meedoen?
We zoeken 15 intramurale teams die mee willen doen aan dit onderzoek. Voor een deel van de inzet van verzorgenden in dit onderzoek is vacatie beschikbaar. Meer informatie of wil je met je team meedoen? Mail ons op info@vankleefinstituut.nl.