In een team verzorgden:

• ‘Op mijn werk voelde ik me veilig, in de buitenwereld vond ik het eng en was ik bang.’
• ‘Het was door de lockdown lekker rustig op de huiskamer, maar ik begrijp wel dat het voor familieleden heel moeilijk is geweest.’

De afgelopen maand was ik regelmatig bij teamoverleggen in verpleeghuizen en sprak ik thuiszorgmedewerkers. Ook hoorde ik ervaringen van bestuurders en beleidsmedewerkers. Waarover ging het dan? Corona. De lessen. De ervaringen. En de soms moeizame samenwerking met familie. De vele verhalen van medewerkers én familie over waar ze  doorheen gingen gedurende de coronatijd en de lockdown en hoe moeilijk het soms geweest is. En nog steeds is.

In mijn vorige blog vroeg ik aandacht voor juist de positieve effecten van de lockdown, zeker in de huizen waar mensen met psychogeriatrische problematiek wonen. Daar werd rust gecreëerd doordat er geen bezoek op de afdeling of de huiskamer kwam. Een positief effect van een verdrietige situatie.

Maar helaas zijn er ook  minder positieve effecten van de lockdown en wordt er onderliggend ‘zeer’  bloot gelegd. De coronacrisis heeft veel gevraagd van familieleden én van verzorgenden. Beiden hadden te maken met rouw en verlies en beiden werden beperkt in hun dagelijkse leven. Zo konden familieleden hun geliefde niet bezoeken of alleen via een raam. Aan de andere kant waren verzorgenden ontzettend bang om bewoners te besmetten en legden ze zichzelf allerlei extra beperkingen op om dat te voorkomen. Zo was er een verzorgende die haar kleinkinderen 3 maanden niet gezien heeft, en een verzorgende die zelf ook haar ouders op leeftijd niet kon bezoeken. Ze voelden zich niet alleen erg verantwoordelijk voor hun bewoners, maar waren ook heel verdrietig als cliënten overleden waar ze lang voor hadden gezorgd.

Wederzijds begrip

Nu kun je leed nooit met elkaar vergelijken en voel je vooral dat van jezelf het meest, maar je realiseren dat deze crisis voor iedereen lastig is geweest levert misschien wat wederzijds begrip op. Want daar heeft het soms over en weer wel aan ontbroken. Natuurlijk deden zorgverleners hun uiterste best om bewoners toch contact te laten hebben met hun familie via bijvoorbeeld beeldbellen, maar kregen soms het gevoel dat het voor familieleden nooit genoeg was: ‘kun je niet iedere dag bellen?’. Andersom gaven familieleden soms uiting aan hun frustratie en werd daar door verzorgenden niet altijd even begripvol op gereageerd: ‘dat zijn nu eenmaal de regels’.

Als je je bedenkt dat zowel verzorgenden als familieleden eigenlijk alleen maar willen dat hun geliefde en hun bewoner een fijne dag heeft zou het fijn zijn als we daar meer samen naar kijken! Maar hoe dan?

Samen voor de cliënt

Familieparticipatie heeft twee kanten bleek de afgelopen maanden. De aandacht van beleidsmakers, organisaties en mantelzorgorganisaties leidde tot betrokkenheid van familieleden bij het reilen en zeilen in de huiskamer, bijvoorbeeld door te helpen bij het koken of koffiedrinken. Dit leek een goed idee: fijn voor de familie, fijn voor de bewoners en taakverlichting voor de verzorgenden. Dachten we…… Maar de corona-crisis liet ook zien dat er zonder bezoek in de huiskamers minder gedragsproblemen waren, er minder medicatie nodig bleek en er meer rust was voor de bewoners. En…dus ook meer rust voor de verzorgenden. Ook hier kunnen we een crisis ombuigen naar iets beters:  hoe kunnen we bezoek met elkaar zo regelen dat iedereen daar voordeel aan heeft: familie, verzorgenden en natuurlijk de bewoner?

Laten we er samen voor gaan om het voor de bewoner zo goed mogelijk te regelen! VKI ondersteunt dit met haar Rondetafel-methodiek, waarin trainingsacteurs levensechte situaties naspelen. Vervolgens reflecteren we met familie én verzorgenden op een betere samenwerking. Zo ontstaat wederzijds begrip en afspraken waar iedereen de schouders onder wil zetten!