Het advies: vooral doorgaan!
Als er één woord past bij de slotmiddag van programma ‘Verzorgenden in Transitie’ (ViT), is het wel trots. Trots op elkaar. Trots op de veranderingen. Trots dat 150 verzorgenden (uit 8 teams) anderhalf jaar op zoek gingen naar wat zij nodig hebben bij alle veranderingen in de zorg. VKI vertaalde hun ervaringen in een ‘sleutelboekje’ met 10 praktische sleutels voor meer verandergemak in het vak.
Verzorging staat weer op de kaart!
‘ViT in één woord. Roep eens?!’. Bij de start van de middag wil dagvoorzitter Piet-Hein Peeters eerst eens weten hoe de verzorgenden terugblikken op anderhalf jaar ViT. De reacties: verhelderend, positief, gezellig, samenwerken, veranderen, en… ‘Verzorging staat weer op de kaart!’. Het advies van de verzorgenden is dan ook: vooral doorgaan met het ontwikkelen van je vak!
Positieve onderzoeksresultaten
Niet alleen de verzorgenden zijn positief. Ook uit de evaluaties met de teams, coaches en managers komen positieve ervaringen. Op de posters waarop de teamresultaten zijn verzameld, staan kreten als:
- ‘We hebben meer plezier in ons werk’
- ‘We stimuleren de zelfredzaamheid van de cliënt’
- ‘Elkaar kennen vormt de basis waarmee we verder kunnen!’
- ‘De communicatie in ons team is verbeterd’
- ‘We hebben meer vertrouwen in elkaar’
Onderzoeker Geertje van de Ven (van FWG) concludeert uit de teamscans, die alle teams voor én na het programma hebben ingevuld, dat de communicatie in de teams open en eerlijker is geworden. Ook de samenwerking met familie en mantelzorgers is verbeterd. Die basis blijkt superbelangrijk voor verandering. Tijdens deze slotmiddag leggen de teams uit waarom die basis zo belangrijk is én wat dit oplevert. Dat doen ze aan de hand van 3 van de 10 sleutels uit het ‘sleutelboekje’.
Sleutel 1: ‘Het is moeilijk hoor, om niet te zorgen’
Je kent het wel: de ene collega doet wel de knoopjes van mevrouw haar bloes dicht of schenkt koffie in. De ander vindt het belangrijk dat mevrouw nog zo veel mogelijk zelf doet. Ook als dat langer duurt.
Verzorgende IG Elisete Spencer van Borgsate (Laurens):
‘In ons team deed iedereen het op een eigen manier. Waar de één de tijd nam om een bewoner zelf iets te laten doen, vond de ander dat te lang duren. De neuzen stonden niet dezelfde kant op. Nou, dat is nu wel anders. We zoeken elkaar op, spreken elkaar aan, en proberen de zorg minder over te nemen. We zijn als team veel leuker en relaxter geworden, en de bewoners ook. Of het meer tijd kost? Nee, uiteindelijk niet.’
Teamleider Cora Timmer:
‘Het team heeft hard gewerkt aan deze omslag. Praten met elkaar, contact zoeken, taken verdelen, af en toe een time-out nemen… We hebben ook afscheid genomen van collega’s die niet mee wilden in deze aanpak. Dat was niet makkelijk, maar het heeft echt een gezonde sfeer opgeleverd. Teamleden, zoals Elisete, kregen daardoor de ruimte om te groeien. Zij is binnen een jaar VIG’er geworden en stroomt nu door naar teamleider.’
Sleutel 2: ‘Het is wél professioneel om te zeggen dat je iets niet weet’
Verzorgenden leggen de lat hoog, en vinden dat ze alles moeten kunnen. Dus zeggen dat ze iets of iemand lastig vinden? Liever niet!
Verzorgende Marianne van Donk van Hussonshoek (ActiVite):
‘Het voelde vroeger als falen als je aangaf dat je iets niet wist. Dus deden we dat niet. Maar als je elkaar kent en vertrouwt, durf je wel te zeggen dat je iets moeilijk vindt. Dan blijkt dat een collega wel met een bewoner of familielid overweg kan of tips heeft om het op een bepaalde manier aan te pakken. We zijn een veel hechter team geworden en de sfeer is een stuk positiever.’
Teamleider José Verschuur:
‘ViT zorgde ervoor dat de teamsamenwerking op de kaart stond. De maandelijkse bijeenkomsten verdwenen niet in de hectiek van de dag. Daardoor hebben we gewerkt aan teambuilding, feedback en complimenten geven. We hebben een ‘pot van voldoening’ gemaakt, waarin collega’s, maar ook familieleden, complimenten konden stoppen. Die deelden we dan in het teamoverleg. We gaan zeker door met ViT. Het maakt bespreekbaar wat goed gaat, en wat beter kan.’
Sleutel 3: ‘Samen is gezelliger dan alleen’
Verzorgenden in de thuiszorgteams hebben een vrij solistische baan. Ze reizen van huis naar huis, van cliënt naar cliënt. Hoe kom je dan aan je input en hoe zorg je voor groei in je vak?
Verzorgende Bianca de Groot, thuiszorgteam Krimpen (De Zellingen)
‘Vroeger hadden we nog overleg, maar daar was op een gegeven moment geen tijd en geld meer voor. Dus startte iedereen thuis, met de iPad. Je mist daardoor informatie, moet tussendoor bellen en weet soms ook niet wie je dan moet hebben. Bij de start van ViT wilden we daarom allemaal het ‘goedemorgenoverleg’ weer terug. Nu bespreken we een kwartiertje voor de dienst bijzonderheden rond de cliënt en passen we eventueel routes aan. Het werk is daardoor leuker geworden, en voor de cliënt beter.’
Zorgteammanager Marlies Petterson:
‘ViT heeft laten zien dat overlegtijd – in werktijd – zich terugbetaalt. De teamleden kunnen op de dag rustiger werken, de sfeer is beter, de afstemming over cliënten gaat veel makkelijker. Bovendien is er veel meer draagkracht in het team. Je kunt elkaar ook tussendoor eens vragen hoe het gaat en maakt ook bespreekbaar waar iemand wakker van ligt. Die openheid is de basis voor verandering.’
Ben je benieuwd naar alle 10 sleutels voor meer verandergemak in je vak? Download het ‘sleutelboekje’ door op de voorpagina te klikken.
Trotse bestuurders
Het enthousiasme van de verzorgenden werkt aanstekelijk. De drie aanwezige bestuurders van ActiVite, Laurens en De Zellingen, Lita Berkhout, Hans Huizer en Frida van der Sloot, zijn trots op hun teams en de instrumenten die zij met elkaar hebben ontwikkeld. Ze zullen dan ook zeker in de ‘geest van ViT’ doorgaan en uitbreiden naar andere teams, met een vertaling naar opleidingsplannen of instrumenten voor de teamleiders en interne coaches.
Oorverdovend slot
Tot slot van anderhalf jaar ViT zetten alle teamleiders hun teams tijdens deze slotconferentie eens goed in het zonnetje. Ze kondigen ze met trots aan en presenteren de resultaten van anderhalf jaar hard werken. Lef, vertrouwen, communicatie, stevig team, samenwerking, duidelijke zorgdossiers, familiebijeenkomsten, doorzettingsvermogen. Resultaten om trots op te zijn. Elk team kreeg dan ook een feestmuts en een daverend applaus. Ze hebben laten zien dat je moet beginnen bij het ABC: Aandacht, de Basisveiligheid in het team en goede, open Communicatie. Dan leer je elkaar kennen, ontstaat er meer werkplezier en kun je samen invulling geven aan alle veranderingen in de zorg.
Zakelijk flirten
Na het vieren van alle successen krijgen de teams nog een toetje: de workshop ‘zakelijk flirten’ om ook in je werk op een onbevangen, positieve manier contact te maken met mensen in je netwerk. Saskia Paulissen deelt haar tips en laat de verzorgenden springen, klappen en wiggle-wiggelen om te oefenen met de lol van het contact maken met je collega’s. We krijgen twee leuke inzichten:
Inzicht 1 – Onbevangenheid opent deuren.
Peuters zijn heel goed in flirten. Die lieve blik doet je boosheid smelten. En maakt je zachter, onbevangener, milder. Het maakt het makkelijker om bij de ander aan te sluiten en zijn kant van het verhaal te zien als je iemand onbevangen tegemoet treedt. Andersom werkt dit net zo goed: jouw vrolijke, aandachtvolle of opgeruimde energie werkt aanstekelijk. Probeer maar eens!
Inzicht 2 – De roze-bril-benadering helpt. Echt.
Binnen een paar seconden heb je jouw oordeel van iemand klaar, zo zijn we gebouwd als mens. Goed/fout bepaal je in een flits. Meestal zoek je dan ook nog naar een paar bevestigingspunten, waarom iemand nou juist wel of niet leuk is. Vind je iemand nou best wel vervelend? Pas dan de roze-bril-benadering toe en noem 3 punten die wél leuk zijn. Of vraag je af wat je fascineert in de ander. Dat kunnen bijvoorbeeld de schoenen, de kleur ogen of de stem van iemand zijn. Je gaat er anders van kijken. De roze bril maakt ook de zorg mooier en makkelijker.
Deze middag sloot 1,5 jaar hard werken door teams van verzorgenden af. Wil je meer weten over dit programma? Kijk op vki.nu of neem dan contact op met info@vankleefinstituut.nl.
8 Teams hebben vanaf begin 2017 deelgenomen aan het programma Verzorgenden in Transitie. Zoals de naam al laat zien staan in het programma de verzorgenden in zowel de wijkverpleging als de verpleeghuizen centraal. We hebben onderzocht wat zij nodig hebben om te kunnen omgaan met de vele veranderingen die de ouderenzorg doormaakt: langer thuis wonen, van zorgen voor naar zorgen dat, doelmatig werken, etc. Vervolgens hebben de teams zelf een plan van aanpak opgesteld, waarmee ze met begeleiding van een coach aan de slag zijn gegaan gedurende anderhalf jaar.
